GÜZEL BEYİTLER

*Canıma bir merhaba sundu ezelden çeşm-i yâr / Öyle mest oldum ki gayrin merhabasını bilmedim (Ahmet Paşa)
*Hani ol gül gülerek geldiği demler şimdi / Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz(Mahir)
*Dene altunu mihenk taşında / Dahi insanı bir iş başında
*Bir gül dedi bülbül güle, Gül gülmedi gitti / Gül bülbüle, bülbül güle, Yar olmadı gitti
*Bakmamıştır, dönüp hayatıma / Ağlayanlar, bugün, vefatıma (A.Nihat Asya)
*Kimsesiz kimse yok, herkesin var bir kimsesi / Kimsesiz kaldım yetiş, kimsesizler kimsesi
*Canı canan dilemiş vermemek olmaz ey dîl / Ne nîza eyleyelim ol ne senindir ne benim (Fuzuli)
*Düşenin dostu olmaz demişler düşte görürsün, / Sen o zaman dostları, düşte görürsün
*Varlığından şu güzel ülkeyi kurtarsak da / Adımından kalan izler, lekedir toprakta. (A.Nihat Asya)
*Nerde gölgen, Ey Osman'ın o büyük / Çınarından kalan zavallı kütük. (A.Nihat Asya)
*"Suyu yokmuş... bu haliyle ay toprağı neye yarar?" / Diyenlere cevap: "Teyemmüm etmeye yarar" ( A.Nihat Asya)
*Gün olur... bin giden, on erle döner / Fakat zaferle döner! (A.Nihat Asya)
*Millet, vatan ve din ona-ömrünce- verdi güç / Ay gökyüzünde birdi, Onun bayrağında üç.(A.Nihat Asya)
*Padişahı âlem olmak bir kuru kavga imiş / Bir veliye bende olmak cümleden âlâ imiş. (Yavuz Sultan Selim)
*Yazı yazmak istersen, al eline kalemi durma yaz / Yazı yazmak istemezsen, al eline kazmayı durma kaz.
*Yazı yazan hem güldür hem çiçek / Yazı yazmayan hem öküzdür hem eşek
*Kelamın fizza ise sükut eyle olsun zeheb / Kemal ehli kemâlâtı böyle buldu hep.
*Gökten nazire indi sihamı kazasına / Nef'î diliyle uğradı Hakkın belasına NEFİ
*Tok olan cümle âlemi tok sanır / Aç olan âlemde ekmek yok sanır.
*Çağrıldığın yere erinme / Çağrılmadığın yerde görünme
*Kendi kendine ettiğin âdem / Bir yere gelse idemez âlem.(Adlî)
*Adam, adamdır eğer olmaz ise bir pulu / Eşek yine eşektir, atlastan olsa çulu.(La edri)

İLETİŞİMDE DİLİN İŞLEVİ

İLETİŞİMDE DİLİN İŞLEVİ
1GÖNDERGESEL İŞLEV:
Bir ileti dilin göndergeyi olduğu gibi ifade etmesi için düzenlenerek oluşturulmuşsa dil göndergesel işlevde kullanılmıştır. Bu başka bir ifadeyle dilin bilgi verme işlevidir. Burada amaç, gönderge konusunda doğru, nesnel, gözlemlenebilir bilgi vermektir. Bu işlev daha çok kullanma kılavuzlarında, nesnel anlatılarda, bilimsel bildirilerde, kısa not ve özetlerde karşımıza çıkar.
ÖRNEK: “ Hegel’in felsefesinin çıkış noktası bilim değil, tarihtir.”
2.HEYECANA BAĞLI İŞLEV:
Bir ileti, göndericinin iletinin konusu karşısındaki duygu ve heyecanlarını dile getirme amacıyla oluşturulmuşsa dil heyecana bağlı işlevde kullanılmıştır. Bu işlev, göndericinin kendi iletisine karşı tutum ve davranışını belirtir. Bu işlevde çoğunlukla duygular, heyecanlar, korkular, sevinç ve üzüntüler dile getirilir. Dilin göndergesel işlevinde nesnellik, heyecana bağlı işlevinde öznellik hâkimdir. Özel mektuplarda, öznel betimlemeler ve anlatılarda, lirik şiirlerde, eleştiri yazılarında dilin heyecana bağlı işlevinden sıkça yararlanılır.
ÖRNEK: “Ben bu davranışınızı etik bulmuyorum, siz yanlış davranıyorsunuz.”
3.ALICIYI HAREKETE GEÇİRME İŞLEVİ:
Bu işlevde ileti alıcıyı harekete geçirmek üzere düzenlenmiştir. İletinin bir çeşit çağrı işlevi gördüğü bu işlevde amaç, alıcıda bir tepki ve davranış değişikliği yaratmaktır. Propaganda amaçlı siyasi söylevler, reklâm metinleri, genelgeler, el ilanları genellikle dilin bu işleviyle oluşturulur. Dilin alıcıyı harekete geçirme işleviyle hazırlanan metinlerde gönderici, iletiyi alanı işin içine sokmayı, onu sorgulamayı ister.
ÖRNEK: “Sınıfı hemen terk et.”
4.KANALI KONTROL İŞLEVİ:
Bir ileti, kanalın iletiyi iletmeye uygun olup olmadığını öğrenmek amacıyla düzenlenmişse dil, kanalı kontrol işlevinde kullanılmıştır. Gönderici ile alıcı arasında iletişimin kurulmasını, sürdürülmesini ya da kesilmesini sağlayan bu işlevde iletinin içeriğinden çok iletişimin devam ettirilmesi olgusu ağır basar. Törenlerde, uzun söylevlerde, aile yakınları ya da sevgililer arasındaki konuşmalarda; dilin kanalı kontrol işlevini yansıtan iletiler sıkça kullanılır.
ÖRNEK: “Beni anladınız değil mi?”
5.DİL ÖTESİ(ÜST DİL)İŞLEVİ:
Bir ileti dille ilgili bilgi vermek üzere düzenlenmişse o iletide dil, dil ötesi işlevde kullanılmıştır. Dilin dil ötesi işlevinde iletiler, dili açıklamak, dille ilgili bilgi vermek için düzenlenir. Daha çok bilimsel metinlerde ve öğretme amaçlı konuşmalarda karşımıza çıkan ve “yani, demek istiyorum ki, bir başka deyişle” gibi sözcüklerde kendini gösteren dil ötesi işleve, günlük yaşamda da sıkça başvurulur.
ÖRNEK: “Beni yanlış anlamayın, ben bu sözcüğü mecaz anlamda kullandım.”cümlesinde ileti, dille ilgili bilgi vermek, başka bir iletiyi açıklamak üzere düzenlenmiştir.

metin- edebi metin

METİN – EDEBî METİN

Metin: Bir yazıyı şekil, anlatım ve yazım özellikleriyle oluşturan kelimelerin tamamına metin denir.

Edebî Eser (Edebi Metin); Tanımı ve Özellikleri
İnsanın duygu ve düşüncelerini; özlem ve dileklerini estetik ölçüler içinde anlatan ve okuyucuda güzellik duygusu yaratan dil ürünlerine edebî eser(metin) denir.
Özellikleri
· Edebî eser okuyanı etkilemelidir.
· Anlatımı güzel düşüncesi sağlam ve özlü olmalıdır.
· Konusu; ait olduğu toplumun ve yazıldığı dönemin özelliklerini yansıtmalıdır.
· Eser zamanın süzgecinden geçtikten sonra toplumca anlaşılıp beğenilmelidir.
· Duygu ve düşünceler belli bir edebî türe uygun olarak anlatılmalıdır.
· Eser estetik ölçüler içinde, belli bir sanat anlayışıyla yazılmalıdır